Temples Information

దిగువ సన్నిధిలో వేంచేసియున్న శ్రీ లక్ష్మి నృసింహ స్వామి వారు

                  కృష్ణా పరీవాహక ప్రాంతంలో నెలకొన్న నరసింహ క్షేత్రాలు ఐదు. ఇవే పంచ నరసింహ క్షేత్రాలు. ఈ ఆలయాలన్నీ కొండపైనే లేదా గుహలలో నెలకొని ఉంటాయి.  వేదాద్రి, మట్టపల్లి, వాడపల్లి, మంగళగిరి, కేతవరం. వీటిలో  కేతవరాన్ని  'కాటారం', 'కేతారం' అని పిలుస్తారు.  కేతవరం గ్రామం గుంటూరు జిల్లా, బెల్లంకొండ మండలంలో వుంది. ఇక్కడ కృష్ణా నది లోతు ఎక్కువ. ఆలయంలో స్వయంభువుగా శ్రీ నరసింహస్వామి కొలువై వున్నారు. అమ్మవారు చెంచులక్ష్మి.

ఎగువ నృసింహ స్వామి వారి ఆలయం

ఎగువ ఆలయానికి చేరుకోవడానికి మెట్ల దారి

             ఈ గ్రామంలో మూడు నరసింహ స్వామి ఆలయాలు కలవు. కొండ పైన ఒకటి,  దిగువున రెండు నెలకొని ఉంటాయి. ఇవి గ్రామానికి కొంచెం దూరంగా ఉండటం వలన గ్రామంలో నది ఒడ్డునే మరొక నరసింహ స్వామి ఆలయం నిర్మించబడి వుంది. ఈ క్షేత్రం సుమారు మూడు వేల సంవత్సరాల చరిత్ర కలిగి వుంది.

దిగువ సన్నిధి ఆలయం

స్థల ప్రాశస్త్యం :

                ఈ ఆలయాన్ని కోట (కేత) రాజులు  నిర్మింప చేసారు. క్రీ.శ.11 వ శతాబ్దంలో  కోట కేత రాజుల పాలనలో వున్న ఈ ప్రాంతానికి ఒక యాదవ రాజు సామంతుడుగా ఉండేవాడు. అతను ఈ ప్రాంతంలో నిద్రిస్తుండగా స్వామి వారు కలలో సాక్షాత్కరించి తన ఉనికిని తెలుపగా... ఆ యాదవ రాజు కోట కేతవరాజైన కేతవర్మకు ఈ విషయం తెలిపాడు. కేతవర్మ స్వయంగా విచ్చేసి వెదికించగా కొండమీద రాతి పై శ్రీ స్వామి, అమ్మవార్ల రూపం కనిపించగా అక్కడే రాతి స్తంభాలతో ఆలయాన్ని నిర్మింపచేసి, ధూప దీప నైవేధ్యాల కోసం భూములను ఇచ్చినట్లుగా అక్కడ వున్న శాసనముల ద్వారా తెలుస్తున్నది. కొండ పైకి 600 మెట్లు ఉండడం, మండప నిర్మాణాలకు అవకాశం లేనందున  శ్రీ స్వామివారికి ఉత్సవాలు, జాతరలు జరపడం కష్టంగా మారడంతో దిగువన మరొక ఆలయాన్ని నిర్మింప చేశారు.  కొండ మీద ముందుగా శ్రీ స్వామీ వారి ఆలయం, దీనికి పైన అమ్మవారి ఆలయాన్ని మనం దర్శించవచ్చు. 

వజ్రాలయ్య

            శ్రీ స్వామీ వారి ఆలయం నిర్మించిన తరువాత నీటి వసతి కోసం కోనేరు త్రవ్వుచుండగా పనివానికి రాయి గ్రుచ్చుకుని రక్తం కారుచుండగా ఆ గాయాన్ని నీళ్లతో శుభ్రపర్చగా రాయి మెరుస్తూ ఉండడంతో పరిశీలించగా వజ్రం అని నిర్ధారించుకొని... ఇక్కడ మరిన్ని దొరకవచ్చునని మరికొంత లోతుకు వెదకగా శ్రీ స్వామివారి ఉత్సవ మూర్తులు బయల్పడినవి.  వజ్రాలతో బయల్పడిన స్వామి వారిని "వజ్రాలయ్య"గా భక్తులు పిలుచుకుంటారు.

రాజా వాసిరెడ్డి వేంకటాద్రి నాయుడు స్వామి వారిని దర్శించుట

నది ఒడ్డునే వున్న మరొకఆలయాన్ని శ్రీ రాజా వాసిరెడ్డి వేంకటాద్రి నాయుడు కట్టించినట్టు, కేతవరం గ్రామాన్ని శ్రీ
స్వామి వారికి 1792 లో  దానం చేసినట్టుగా శాసనాల ద్వారా తెలుస్తున్నది.  వేంకటాద్రి నాయుడు గారి యేలుబడిలో
వున్న ఈ గ్రామంనందు స్థానిక చెంచు తెగ నాయకుడు అతని మద్దతుదారులతో కలిసి దారి దోపిడీలు చేస్తూ
ప్రజలను భయ భ్రాంతులకు గురి చేస్తున్నాడు.రాజా వేంకటాద్రి నాయుడు ఎన్నిసార్లు చెప్పినా వినకుండా ఆజ్ఞను
ధిక్కరించడంతో... రాజా వేంకటాద్రి నాయుడు అతనిని నమ్మకంగా విందుకు ఆహ్వానించి అతని చేతులు నరికిస్తాడు.

కృష్ణ నది ఒడ్డునే నిర్మితమైన ఆలయంలోని శ్రీ చెంచులక్ష్మి సమేత నరసింహ స్వామి వారు

             అతిధిని  తన ఇంటికి విందుకు ఆహ్వానించి చేతులు నరకడం మిక్కిలి పాపమని కలత చెందిన రాజా వారు తన

పాపానికి పరిహారం చూపమని ఆస్థాన పండితులను అడుగగా వారు హిందూ దేశంలోని అన్ని పవిత్ర నదులలో

స్నానమాచరిస్తే ఫలితం ఉంటుందని చెప్పడంతో వేంకటాద్రి నాయుడు దేశాటన చేస్తూ ఉండగా ఒక రోజు శ్రీ నరసింహ

స్వామి వారు కలలో కనిపించి "ఎక్కడైతే కృష్ణానది ఉత్తర దిక్కుగా ప్రవహిస్తుందో అక్కడ నాకొక ఆలయాన్ని నిర్మించ

మని చెప్పడం"తో రాజా వారు కృష్ణ నది ఒడ్డున ప్రయాణం చేస్తూ కేతవరం దగ్గర కృష్ణా ఉత్తర దిక్కుగా ప్రవహిస్తుండ

డంతో, నదిలో స్నానమాచరించి కొండ ఎగువ, దిగువ సన్నిధిలలో శ్రీ లక్ష్మి నరసింహ స్వామి వారిని దర్శించి, 

నది ఒడ్డునే మరొక గుడిని కట్టించి తన పాపాన్ని పోగొట్టుకున్నాడని కధనం.   ఈ గుడి నిర్మాణాన్ని 1992లో

పునర్నిర్మాణం చేయడం జరిగింది.

ముఖద్వారం

ముఖద్వారం

ఉత్సవాలు

              శ్రీ చెంచులక్ష్మి సమేత  నరసింహ స్వామి వారి కళ్యాణం ప్రతి సంవత్సరము చైత్ర శుద్ధ చతుర్దశి నాడు కళ్యాణం దిగువ ఆలయంలో జరుగుతుంది.  చైత్ర శుద్ధ పౌర్ణమి రోజున రధోత్సవం జరుగుతుంది. ఇక్కడి రథోత్సవానికి సంబంధించి ఒక కథ ప్రచారంలో వుంది. ఇక్కడి స్వామివారికి పూర్తిగా కంచుతో చేసిన రధం ఉండేదని...  ఒక నాడు రథోత్సవం రోజున ఉత్సవ మూర్తులనుంచి కంచు రధంపై ఊరేగిస్తుండగా రధం భక్తుల చేతుల్లో నుంచి పట్టు సడలి నదిలో కలిసి పోయిందనేది ఇక్కడి భక్తుల కథనం. ఇప్పటి వరకు ఆ రధం ఉత్సవ విగ్రహాలతో సహా నదిలోనే ఉండిపోయింది అని అంటారు.  అనంతరం స్వామి వారి భక్తుడు శ్రీ పింగళ రామిరెడ్డి శ్రీ స్వామివారికి మరొక రధాన్ని చేయించడంతో అప్పటి నుంచి ఈ రోజు వరకు అదే రథంతో ఉత్సవాలు నిర్వహిస్తున్నారు.

గర్భాలయం

ధ్వజస్తంభం

           ప్రస్తుతం ఈ ప్రాంతం పులిచింతల  ముంపు ప్రాంతం కావడంతో  దిగువ లక్ష్మీ నరసింహస్వామి ఆలయాన్ని సమీపంలోని కొండ మీదకు తరలించారు.

          గుంటూరు జిల్లా సత్తెనపల్లి నుంచి ఆటోలు ఉంటాయి. ఇది జన సంచారం అంతగా లేని ప్రాంతం కావడంతో గుంపుగా వెళ్లడం మంచిది.

గుడి నుండి నదిలోకి మెట్ల దారి

కృష్ణానది

సకలపాపహరణం 'శిలా వల్మీక రూప  శ్రీ వెంకటేశ్వర స్వామి' దర్శనం

 తిరుమలగిరి

         కలియుగ ప్రత్యక్ష దైవం, సర్వాంతర్యామి అయిన శ్రీ వెంకటేశ్వరస్వామి  జగ్గయ్యపేట మండలం, తిరుమలగిరిలో వల్మీకోద్భవమూర్తిగా కొండపైన భక్తులను అనుగ్రహిస్తున్నాడు. కొండమీద ఏకశిలతో కూడిన వల్మీకం (పుట్ట) రూపంలో స్వయంభువుగా వెలసిన క్షేత్రం తిరుమలగిరి. ఇది కృష్ణా నదికి ఈశాన్యంగా మూడు కిలోమీటర్ల దూరంలో వుంది. శ్రీ వేంకటేశ్వర స్వామి ఈ ప్రాంత ప్రజల ఇలవేల్పుగా పూజలందుకుంటుంటారు.  ఈ కొండకు నామాల కొండ అని పేరు.  ఈ వల్మీకం లోపల ఆదిశేషుడు శ్రీ స్వామీ వారికి శయ్యగా ఉంటాడని చెబుతారు. ఇక్కడ విశేషమేమంటే స్వామి వారికి అర్చనలు, అభిషేకాలు ప్రతి నిత్యం జరుగుతూనే ఉంటాయి. ప్రతి రోజూ రాత్రి పూట దేవతలు ఇక్కడ స్వామివారిని పూజించుకుంటారట.అందుకు నిదర్శనంగా ఉదయము తలుపులు తీసాక పుట్ట చుట్టూ నీటి చుక్కలు  కనిపిస్తాయట.  చాలా మహిమగల స్వామి అని నమ్ముతారు. తిరుపతి సమీపంలో అలివేలుమంగాపురం ఉన్నట్లు ఇక్కడ కూడా అలివేలుమంగ నివసించిందనడానికి గుర్తుగా  ఈ పర్వతం సమీపంలో మంగొల్లు అనే గ్రామం వుంది. దీని అసలు పేరు మంగప్రోలు... అది క్రమేపి మంగొల్లుగా మారిందని భావిస్తుంటారు.  

ఈ స్వామిని దొరబాబు, నామాల వెంకటేశ్వరస్వామి అనికూడా పిలుచుకుంటారు

ఈ క్షేత్రం ఉదయం ఆరు గంటల నుండి సాయంత్రం ఆరు గంటల వరకు తెరిచి ఉంటుంది. 

             ఈ ప్రాంతానికి చేరుకోవడానికి విజయవాడ నుండి జగ్గయపేట వెళ్లే దారిలో చిల్లకల్లు దగ్గర దిగి అక్కడినుండి ప్రైవేట్ ఆటోలు, ఆర్టీసీ బస్సులు వున్నాయి.

శ్రీ భవానీ ముక్తేశ్వరస్వామి వారి దేవస్థానం, ముక్త్యాల

కృష్ణాతీరాన వెలసిన అతి ప్రాచీన పుణ్య క్షేత్రమిది. రెండు శివలింగాలు .. రెండు నందులు.. ఒకే స్వామికి రెండు ఆలయాలు .. పరమ శివుడు స్వయంగా కృష్ణాజిల్లా, జగ్గయ్యపేట మండలం, ముక్త్యాల గ్రామ ఒడ్డున ‘ముక్తేశ్వరస్వామి’గా వెలసిన సుక్షేత్రమిది.  సంవత్సరంలో ఈ ఆలయం ఆరు నెలలు పాటు మాత్రమే తెరచి వుంటుంది.. మిగతా ఆరు నెలలు నదిలోనే మునిగి వుంటుంది... ఆ సమయంలో ముక్తేశ్వరుని దేవతలు ఆరాధిస్తారని భక్తుల విశ్వాసం.... ఈ ఆలయంలో కనిపించే రెండు శివలింగాల్లో ఒకటి స్వామి వారికి, రెండవది అమ్మవారికి ప్రతీకలుగా భక్తులు విశ్వసిస్తారు. అలాగే విగ్రహానికి ఎదురుగా రెండు నందులు ఉంటాయి.. వీటిలో దక్షిణం వైపున్న నందిని తిరుగుడు నందిగా పిలుస్తారు.. పూర్వ కాలంలో భార్య సుఖప్రసవానికి భర్త ఈ నందిని తిప్పేవాడని అలా చేస్తే తల్లి బిడ్డ క్షేమంగా ఉండేలా ప్రసవం అయ్యేదని భక్తుల ప్రగాడ విశ్వాసం.  ఉత్తరవాహినిలో స్నానం చేయడం వలన సకల పాపలు తొలగుతాయాని భక్తులు భావిస్తారు. 

నదిలో వుండే దేవాలయము

శ్రీ  ముక్తేశ్వర స్వామి వారు

జగ్గయ్యపేటకు పది కిలోమీటర్లు దూరంలో వున్న పరమ పవిత్రమైన శైవ క్షేత్రం. అంతే కాకుండా అన వేమారెడ్డి రాజు కొలువులో వాసి కెక్కిన 'వాసిరెడ్డి' జమీందారుల సంస్థానం. ఈ సంస్థానానికి చింతలపంటు అనే పేరు వుంది... చారిత్రాత్మక కోట గల ప్రాంతం...  కోటి లింగాల ప్రతిష్ట జరిగిన ప్రాంతం... సుమారు 1300 సంవత్సరాల చరిత్ర గలిగిన శివాలయం... ఒకనాడు బౌద్ధ బిక్షువులకు  ఆవాసమైన  ప్రదేశమే ఈ ముక్త్యాల....

అతి పురతనమైన  శ్రీ ముక్తేస్వరస్వామి వారి శివాలయం ద్వారం

ముక్త్యాల జమీందారులు కవులను విశేషంగా ప్రోత్సహించారు. మాహిష్మతి ముద్రణాలయాన్ని నెలకొల్పి అనేక పుస్తకాలను అచ్చు వేశారు.  ఎందరో కవులు, కళాకారులు తమ విద్యా నైపుణ్యాన్ని ప్రదర్శించి  రాజుల మెప్పు పొందారు. కృష్ణానది ఉత్తరవాహినిగా ప్రవహిస్తూ...ముక్తినొసంగుతూ... ముక్తేశ్వరస్వామి కొలువై ఉన్నందువల్ల ముక్తేశ్వరపురం, ముక్త్యాల అనే పేరు వచ్చింది.

స్థల పురాణం :  ఈ క్షేత్రం మూడవ శతాబ్దంలో నిర్మించినట్లుగా చారిత్రక ఆధారాల ద్వారా తెలుస్తుంది. భరద్వాజ మహర్షి తపస్సు చేసిన ప్రాంతం.. త్రేతాయుగంలో పలువురు బుషులు ఈ తీర్ధంలో ఆశ్రమం ఏర్పాటు చేసుకుని నిత్యం ఉత్తరవాహినిలో స్నానమాచరించే వారని పురాణా గాధ. నది తీరంలోని ముక్తేశ్వరస్వామి ఆలయంలో  ఆరు నెలలు దేవతాపూజా, ఆరు నెలలు భక్తులతో పూజలు నిర్వహిస్తుంటారు. దేవతా పూజ అంటే కృష్ణానదికి వరదలు వచ్చిన ఆరు నెలలు ఈ ఆలయం నీట మునిగి ఉంటుంది. ఆ సమయంలో మహాబుషులు, దేవతలు పూజిస్తారని భక్తుల నమ్మకం. నదీగర్భంలోని ఈ ఆలయం కాక నదీతీరంలో మరొక భవానీ ముక్తేశ్వరస్వామి ఆలయం కన్పిస్తుంది. 

రెండువేల నాటి” శాలివాహన సప్తశతి “లో ఈ ముక్త్యాల ప్రాంతాన్ని గూర్చిన గాథలున్నట్లు చరిత్ర కారులు చెపుతారు. ముక్తేశ్వర స్వామిని బలి చక్రవర్తి ప్రతిష్టించాడని ప్రతీతి. బాణాసురుని తండ్రి ఐన బలి చక్రవర్తి తపస్సుకు మెచ్చి ప్రత్యక్షమైన పరమేశ్వరునితో స్వామి.. కృష్ణ నది ఉత్త్తర వాహినిగా ప్రవహిస్తున్న ఈ పరమ పవిత్రమయిన ప్రదేశంలో వున్న మానవాళికి ముక్తిని ప్రసాదించుటకు నీవు ఈ క్షేత్రంలో స్వయంగా వెలసి అందరిని కాపాడుతూ ముక్తిని ప్రసాదించమని కోరగా శివుడు అందులకంగీకరించి ముక్తేశ్వర స్వామిగా ఈ క్షేత్రంలో స్వయంభువుగా కొలువైనాడని పురాణగాధ. క్రీ.శ 12 వశతాబ్దపు నాటి శాసనాలు శ్రీభవానీ ముక్తేశ్వరస్వామి దేవాలయనందు కన్పిస్తున్నాయి. ఇక్కడే చెన్నకేశవ స్వామి వారి ఆలయం ఉండటంతో హరిహరక్షేత్రమైంది. నదీ గర్భం లో బలి చక్ర వర్తి నిర్మించిన స్వర్ణ ఆలయం వుందని చెప్పు కొంటారు .కృష్ణ అవతల  గుంటూరు జిల్లా, పశ్చిమాన తెలంగాణా, ఉత్తరం తూర్పులలో కృష్ణా నది వున్నవి.

శ్రీ భవానీ ముక్తేశ్వరస్వామి వారి ఆలయం

కార్తీకమాసంలో విశేషపూజ లుంటాయి. ఈ భవానీ ముక్తేశ్వరస్వామి కి మాఘ బహుళ చతుర్ధశి  మహాశివరాత్రి నాడు కళ్యాణోత్సవం జరుగుతుంది. పర్వదినాల్లోను, పుష్కర సమయాల్లోను ఇచ్చట కృష్ణవేణి ఉత్తరవాహిని లో స్నానం చేయడానికి దూరప్రాంత భక్తులు కూడ తరలివస్తారు. 

ముక్త్యాల కోట

కృతయుగంలో బలిచక్రవర్తి కట్టిన దేవాయం కాలగమనంలో నదీగర్భంలోకి వెళ్ళిపోయిందన్నది ఇక్కడి స్థల పురాణ ప్రాశస్త్యం, కాకతీయ, రెడ్డిరాజులు  11వ శతాబ్ధానికి ముందే నదీతీరంలోని ఈ ఆలయాన్ని  భక్తుల కోసం పునరుద్ధరించారని చరిత్ర చెబుతోంది. సంతానం కోసం జంట నందులతో కూడిన ఈ శివాలయంలో అర్చన విశేష ఫలితాన్ని ఇస్తుందన్న విశ్వాసంతోనే వారు ఎక్కడా లేని విధంగా వీటిని ప్రతిష్టించారు. కాలగమనంలో ఈ నందులు కూడా ఛిద్రంకాగా ప్రస్తుత వాసిరెడ్డి వంశీయులే వాటిని పునఃప్రతిష్టించారు.

ముక్త్యాల రాజా

కోటి లింగాల క్షేత్రం